W dniu 27 września 2017 r., w Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie, odbyła się konferencja prasowa pt.: „20 lat od badań pilotażowych do badań powszechnych we wczesnym wykrywaniu zaburzeń słuchu”. W programie konferencji znalazły się m.in. wyniki badań przesiewowych słuchu realizowanych w ramach współpracy z KRUS oraz prezentacja założeń nowego programu, dzięki któremu Mazowsze będzie pierwszym w świecie regionem kraju, w którym badaniami objęta zostanie cała populacja dzieci rozpoczynających edukację szkolną. Konferencję rozpoczął, pomysłodawca przesiewowych badań słuchu dzieci w Polsce, prof. Henryk Skarżyński. W konferencji wzięli ponadto udział Janina Pszczółkowska Zastępca Prezesa KRUS, prof. nadzw. Krzysztof Kochanek, Koordynator Programu Bada Przesiewowych oraz Elżbieta Szymanik, Zastępca Dyrektora ds. Europejskiego Funduszu Społecznego, Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. Spotkanie prowadziła red. Jadwiga Kamińska Prezes Dziennikarskiego Klubu Promocji Zdrowia. Konferencja zgromadziła blisko 40 dziennikarzy.

Od końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zespół Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu zorganizował i przeprowadził szereg programów wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń słuchu u dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Łącznie wykonano ponad 1 milion badań przesiewowych słuchu w ramach kilkudziesięciu programów i projektów zarówno samorządowych, ogólnopolskich, jak i międzynarodowych.

Rozpoczynając konferencję prof. Skarżyński przybliżył zgromadzonym dziennikarzom 20 letnią historię przesiewowych badań słuchu, które dzięki specjalistom z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu umożliwiły przebadania tak wiele polskich dzieci w wieku szkolnym.

– 20 lat temu mieliśmy przed sobą niełatwe zadanie: musieliśmy przekonać nie tylko ówczesne władze i urzędników, ale przede wszystkim własne środowisko o tym, jak niezbędna jest wczesna diagnostyka. Musieliśmy przekonać także władze szklone, aby pozwolili nam wejść na teren szkoły i rozpocząć badania. I wreszcie musieliśmy przekonać rodziców, że warto zwracać uwagę na jakość słuchu ich dzieci. Pierwsze pilotażowe badania objęły 6000 dzieci i pokazały jak wielka jest skala problemu. – mówił prof. Skarżyński.

Wyniki prowadzonych badań pokazały bowiem, że co 5 – 6 dziecko może mieć różnego rodzaju problemy związane ze słuchem. Problemy te mają istotne znaczenie dla rozwoju dziecka
i wyników nauczania. Uzyskane wyniki potwierdziły dużą skalę problemu zaburzeń słuchu wśród dzieci w wieku szkolnym. – Statystycznie, dziecko ze znacznym niedosłuchem ma trzykrotnie gorsze wyniki w nauce niż prawidłowo słyszący rówieśnicy Wczesne wykrywanie zaburzeń słuchu u dzieci ma ogromne znaczenie dla wczesnego wdrożenia programu wczesnej interwencji, którego celem jest usprawnienie procesu komunikacji. Specjaliści z Instytutu mają tego pełną świadomość i dlatego od samego początku działalności jednym z priorytetów aktywności naukowej i organizacyjnej IFPS były programy wczesnej interwencji słuchowej. Wiemy poza tym – co oznacza w praktyce wdrożenie wczesnej interwencji medycznej u dziecka z tzw. zaburzeniami obwodowymi. Leczenie chirurgiczne, zachowawcze, aparatowanie pozwala na szybsze usprawnienie drogi słuchowej zapewniającej lepszą komunikację z otoczeniem oraz oszczędność finansową dla systemu opieki zdrowotnej.

Kolejnym punktem konferencji była prezentacja wyników „Programu badań przesiewowych słuchu u dzieci ze szkół podstawowych zamieszkałych na terenach gmin wiejskich”, które przedstawił Koordynator Programu Badań Przesiewowych prof. nadzw. Krzysztof Kochanek. W sumie, dzięki współpracy z KRUS-em oraz Funduszem Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników (partnerów Programu) w latach 2008 – 2017 w uczestniczyły w nim 24 244 szkoły w 6 900 gminach wiejskich całej Polski. Przebadano 469 207 dzieci. Wyniki potwierdziły wysoki, bo pomiędzy 12,8 % – 13,5 % – odsetek dzieci z zaburzeniami słuchu.

Zastępca Prezesa KRUS Janina Pszczółkowska zwróciła zaś uwagę na fakt, jak wielu rodziców nie zdawało sobie sprawy, że ich dzieci mają problem ze słuchem.

– Inicjatywa prowadzenia tego typu programów jest bardzo cenna, pozawala bowiem wykryć u dziecka we wczesnym wieku różnego rodzaju zaburzenia słuchu. Dzięki temu wspieramy u najmłodszych rozwój komunikacji już na początku edukacji szkolnej. – dodała Prezes Pszczółkowska.

Z początkiem roku szkolnego 2017/18 Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu rozpoczął kolejne programy badań przesiewowych słuchu, które tym razem obejmą Mazowsze. Będzie to pierwszy w świecie region kraju, w którym badaniami objęta zostanie cała populacja dzieci rozpoczynających edukację szkolną. Z badań będzie mogło skorzystać ponad 81 tys. uczniów.

Podczas konferencji cele Programu przedstawiła Elżbieta Szymanik – Zastępca Dyrektora ds. EFS w Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych.

– Zasadniczym celem Programu jest objęcie badaniami całej populacji uczniów kl. I szkół podstawowych z 4 miast na prawach powiatu i 33 powiatów województwa mazowieckiego, po to, aby umożliwić tym dzieciom wczesną diagnostykę lub, jeśli zajdzie taka potrzeba – leczenie zaburzeń słuchu. Szczególny nacisk będziemy kładli zwiększenie świadomości rodziców i opiekunów, a także pracowników oświaty o konieczności i celowości wykonywania badań przesiewowych słuchu. – mówiła Elżbieta Szymanik

Rozpoczynające się w tym roku szkolnym badania odbędą się w ramach 37 projektów „Programu badań przesiewowych słuchu dla uczniów klas pierwszych szkół podstawowych z województwa mazowieckiego w roku szkolnym 2017/2018 oraz 2018/2019.”

Konferencję podsumowała red. Jadwiga Kamińska krótko przedstawiając osiągnięcia prof. Skarżyńskiego i Instytutu w dziedzinie realizowania programów przesiewowych badań słuchu, kładąc szczególny nacisk na fakt, że pomimo podpisanej Europejskiej Konkluzji tylko w Polsce badania te są realizowane na tak szeroką skalę.