„Nowoczesne technologie medyczne i ich wpływ na profilaktykę oraz codzienną praktykę kliniczną w polskiej służbie zdrowia” to tytuł debaty w Senacie RP, którą wraz z Marszałkiem Stanisławem Karczewskim współorganizował prof. Henryk Skarżyński, a która odbyła się 17.10.2018 r. Nowatorskie metody leczenia zaprezentowali lekarze i naukowcy młodego pokolenia, którzy zdobywają wiedzę i doświadczenie w renomowanych ośrodkach naukowych i klinicznych. Wielu stoi dopiero na początku swojej drogi zawodowej. Organizatorzy postanowili oddać im głos, gdyż to od ich zaangażowania i pracy zależy przyszłość polskiej medycyny.

Celem debaty było zaprezentowanie potencjału naukowego i klinicznego młodych naukowców, których projekty mają szansę zwiększać skuteczność leczenia różnych chorób. – Kiedy proponowaliśmy cykl debat z udziałem lekarzy i naukowców stojących na początku swojej drogi zawodowej, wielu nie wyobrażało sobie, że to właśnie młodzi mogą poruszać tak ważne i trudne tematy – mówił prof. Henryk Skarżyński. – Ta i poprzednia debata pokazały, że potrafią mówić o postępie w leczeniu z ogromnym entuzjazmem. Wystąpienia pokazały, jak duży rozwój następuje w wielu dziedzinach medycyny. Obecnie wiele wad wrodzonych czy schorzeń, które kiedyś były trudne albo wręcz niemożliwe do wyleczenia, dzięki wykorzystaniu nowych technik czy technologii medycznych można skutecznie eliminować. Jednym z takich innowacyjnych rozwiązań jest omawiana podczas debaty przez dr. Roberta Brawurę-Biskupskiego-Samahę z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego fetoskopowa operacja rozszczepu kręgosłupa wykonywana u płodu. To zabieg minimalnie inwazyjny, wykonywany w sposób podobny do laparoskopii. Stanowi alternatywę dla dotychczas przeprowadzanych tradycyjnych operacji z otwarciem jamy macicy, podobnie jak w trakcie cięcia cesarskiego. Technicznie operacja jest niezwykle trudna, jednak pozwala na uzyskanie bardzo dobrych efektów leczenia. Pierwszy taki zabieg został wykonany we wrześniu 2017 roku przez zespół I Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa WUM kierowanej przez prof. Mirosława Wielgosia. Dotąd przeprowadzono osiem takich zabiegów.

Podczas debaty mówiono także o rewolucyjnej koncepcji leczenia padaczki u dzieci, zanim nastąpią ataki (do tej pory uważano, że leczenie można rozpocząć po ich wystąpieniu). Aby jednak zastosować leczenie prewencyjne, diagnoza musi być bardzo wczesna. Jej postawienie nie jest łatwe, gdyż padaczka u dzieci może dawać objawy niezauważalne, np. dziecko zatrzymuje się i zamyka oczy. O metodach wczesnego wykrywania ataków padaczki, zwłaszcza w grupie dzieci cierpiących na rzadką chorobę genetyczną, tzw. stwardnienie guzowate (u 70–90 proc. z nich w przebiegu tej choroby rozwija się epilepsja już w 4–6 miesiącu życia), mówiła dr Monika Sowińska z Klinika Neurologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Duże zainteresowanie uczestników debaty wzbudziło także doniesienie dr. hab. n. med. Dariusza Dobrowolskiego (Katedra i Oddział Klinicznego Okulistyki Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach) na temat pierwszej zarejestrowanej terapii lekowej komórkami macierzystymi w okulistyce. W terapii tej wykorzystuje się komórki macierzyste nabłonka rogówki – w wyniku ich izolacji, a następnie namnożenia powstaje struktura tkankowa pozwalającą odtworzyć zniszczoną, np. na skutek oparzenia, tkankę nabłonkową rogówki. W niedalekiej przyszłości lek ten może znaleźć zastosowanie także w innych chorobach powierzchni oka. – Użycie własnych tkanek eliminuje zastosowanie materiału od dawcy niespokrewnionego, nie wymaga stosowania immunosupresji i wreszcie ogranicza procesy zapalne towarzyszące leczeniu operacyjnemu – mówił dr hab. Dariusz Dobrowolski.

Zaproszeni prelegenci podczas debaty  mówili także o wykorzystaniu wielu innych innowacyjnych rozwiązań, m.in. o elektronicznym nadzorze nad pacjentami z zaburzeniami pamięci (dr Katarzyna Grabowska-Aleksandrowicz z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie), nowej terapii celowanej w bezsenności osób starszych (mgr Michał Dermanowski z Instytutu Psychiatrii i Neurologii), nowych metodach w diagnostyce i immunoprofilaktyce chorób wynikających z konfliktów matczyno-płodowych (Sylwia Purchla-Szczepioła z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii), nowoczesnych metodach diagnostyki wad serca w okresie prenatalnym (mgr Katarzyna Sobecka z Instytutu Matki i Dziecka).

Tradycyjnie już oprócz młodych lekarzy i naukowców w debacie uczestniczyli także dziennikarze. Ich obecność – jak zaznaczył na zakończenie debaty senator Konstanty Radziwiłł – daje nadzieję, że informacje na temat omawianych metod profilaktyki i leczenia zostaną upowszechnione. Debatę moderował prof. Henryk Skarżyński wraz z dr. hab. Mariuszem Gujskim, zastępcą redaktora naczelnego „Służby Zdrowia”.