W Genewie, w siedzibie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), odbyło się w lipcu trzecie globalne spotkanie dotyczące programu prewencji niedosłuchu i leczenia głuchoty. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła utworzenie Światowego Forum Słuchu, sojuszu agencji ONZ, rządów, naukowców, organizacji pozarządowych i sektora prywatnego w celu wzmocnienia działań na rzecz ochrony słuchu. To międzynarodowe wsparcie organizacyjne i naukowe o niespotykanej skali i zasięgu jest niezwykle ważne dla kolejnych działań, tworzenia programów oraz projektów promocji zdrowia w wymiarze globalnym i przy wsparciu instytucji kontynentalnych, regionalnych i lokalnych.

Zaproszony, jako członek Forum, prof. dr hab. n. med. dr hc multi Henryk Skarżyński, reprezentując największy na świecie ośrodek leczenia wad słuchu – Światowe Centrum Słuchu, w którym od 15 lat wykonuje się najwięcej operacji poprawiających słuch oraz Międzynarodowy Komitet Redakcyjny The Journal of Hearing Science, wskazał na znaczenie wczesnej interwencji medycznej i wczesnego wykrywania zaburzeń słuchu. Na podstawie olbrzymiego materiału klinicznego i naukowego przedstawił obecnym na Forum wyniki prac „polskiej szkoły otologii” w nauce światowej, które pozwalają kwalifikować – do różnych metod leczenia – nowe docelowe grupy pacjentów z różnymi wrodzonymi i nabytymi uszkodzeniami słuchu.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że poważny niedosłuch dotyczy około 466 milionów ludzi na świecie, a u kolejnych ok. 500 mln osób spotykamy inne zaburzenia, które mają wpływ na codzienne funkcjonowanie. Przewiduje się, że w nadchodzących lata ta liczba znacząco wzrośnie. Według WHO, koszty wynikające z nierozwiązanego problemu niedosłuchu na całym świecie szacuje się na 750 miliardów dolarów rocznie. Dlatego też konieczne jest podjęcie działań, które zapobiegną rozwojowi problemu, nie tylko na poziomie globalnym, ale przede wszystkim kontynentalnym, krajowym i lokalnym.

WHO zwraca uwagę na skalę występowania problemu zaburzeń słuchu, na konsekwencje nieleczenia tych zaburzeń, a także wskazuje rozwiązania, które pozwalają na ograniczenie występowania tego zjawiska. Zachęca przedstawicieli rządów oraz odpowiednie instytucje do podjęcia działań na rzecz wykrywania i leczenia zaburzeń słuchu, m.in. poprzez skuteczne i ekonomicznie uzasadnione programy badań przesiewowych oraz wykorzystanie możliwości, jakie dają nowoczesne technologie i narzędzia e-zdrowia. Podkreśla rolę edukacji, prewencji, monitorowania, a także aktywnego zaangażowania pacjentów.

Sojusz zwraca uwagę na społeczny problem zaburzeń komunikacyjnych oraz ich konsekwencji dla prawidłowego rozwoju intelektualnego i emocjonalnego, co w następstwie ma wpływ na sytuację społeczną i ekonomiczną.

Problem wad słuchu stał się chorobą cywilizacyjną. Powszechnie wiadomo, że prawidłowe funkcjonowanie narządu słuchu stanowi podstawę komunikacji społecznej oraz rozwoju współczesnego społeczeństwa informacyjnego. Zaburzenia słuchu są jedną z głównych przyczyn utrudnionego rozwoju, trudności w nabywaniu umiejętności językowych oraz w aktywnym uczestniczeniu w życiu społecznym. Z uwagi na bardzo dużą skalę problemu niedosłuchu należy podejmować działania, które pozwolą wykryć jak najwcześniej wspomniane dysfunkcje oraz wdrożyć wczesną terapię i rehabilitację.

– Wczesne dotarcie, zwłaszcza do seniorów, wśród których po 75 r. życia prawie 3/4 populacji ma problemy ze słuchem, ma kluczowe znaczenie w wydłużeniu dobrego komunikowania się z otoczeniem – mówi prof. Henryk Skarżyński.

Przyjęcie przez środowiska międzynarodowe Światowego Forum Słuchu konsensusu na temat badań przesiewowych, zapobiegania niedosłuchowi i leczenia głuchoty to bardzo ważne wydarzenie. Te działania mają także ogromne znaczenie dla Polski. Prof. Henryk Skarżyński podał przykład unikalnego wielospecjalistycznego programu przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym „Po pierwsze zdrowie”, który realizuje podczas kolejnych letnich miesięcy w całej Polsce.

– Tego typu szeroko zakrojone działania profilaktyczne są jedną z dróg promowania postaw prozdrowotnych – dodaje prof. Skarżyński.

Idea badań przesiewowych słuchu promowana jest przez zespół Światowego Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu nie tylko w Europie, ale także w wielu innych krajach i regionach świata. Szczególnie dotyczy to krajów rozwijających się, charakteryzujących się niższym poziomem rozwoju medycyny i profilaktyki, które najwięcej mogą skorzystać z przekazywanej im przez polskich specjalistów wiedzy, doświadczeń oraz najlepszych praktyk.

W wyniku podjętej współpracy z lokalnymi instytucjami oraz centrami medycznymi, pilotażowe badania przesiewowe słuchu zorganizowane zostały m.in.: w Mołdawii, Rumunii, na Syberii Zachodniej, na Ukrainie, w Tadżykistanie, Kirgistanie, Azerbejdżanie, Armenii, a także w Senegalu, Nigerii, Rwandzie i Wybrzeżu Kości Słoniowej.

W ciągu ostatnich lat konsekwentnie rozwija się współpraca Światowego Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu z jednostkami medycznymi z krajów Azji Środkowej, Afryki i Ameryki Południowej. Dotychczas odbyło się szereg dwustronnych konferencji naukowych, a lekarze otolaryngolodzy i audiolodzy z tych krajów mieli możliwość uczestniczenia w konferencjach, szkoleniach i stażach organizowanych w Centrum w Kajetanach.