Jednym z priorytetowych działań prof. Henryka Skarżyńskiego i kierowanego przez niego Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu jest program badań przesiewowych słuchu u dzieci w różnym wieku. Zespół Instytutu, we współpracy z licznymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, stworzył podwaliny pod programy badań przesiewowych – opracował metody, procedury i urządzenia służące do ich przeprowadzania. Badania przesiewowe słuchu przeprowadzone przez Instytut w latach poprzednich, które objęły już populację ponad 1 mln dzieci ze szkół podstawowych w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich na terenie całej Polski, populację 7 i 12 latków w Warszawie oraz wielu miejscowościach w Polsce, pokazały, że nawet co 6 dziecko może mieć różnego rodzaju problemy związane ze słuchem.

1 sierpnia 2017 roku Instytut rozpoczyna kolejne programy badań przesiewowych słuchu, które tym razem obejmą Mazowsze. Będzie to pierwszy w świecie region kraju, w którym badaniami objęta zostanie cała populacja dzieci rozpoczynających edukację szkolną. Badania te odbędą się w ramach 37 projektów w ramach Programu badań przesiewowych słuchu dla uczniów klas pierwszych szkół podstawowych z województwa mazowieckiego w roku szkolnym 2017/2018 oraz 2019/2020. Z badań będzie mogło skorzystać ponad 81 tys. uczniów, a przeszło 67 tys. rodziców, opiekunów i pracowników szkół objętych zostanie działaniami edukacyjnymi.

Program realizowany będzie w 4 miastach na prawach powiatu (Ostrołęka, Płock, Radom, Siedlce) oraz 33 powiatach (białobrzeski, kozienicki, radomski, zwoleński, gostyniński, płocki, sierpecki, makowski, ostrołęcki, przasnyski, wyszkowski, ciechanowski, mławski, płoński, pułtuski, łosicki, siedlecki, sokołowski, węgrowski, garwoliński, legionowski, miński, nowodworski, otwocki, wołomiński, grodziski, grójecki, piaseczyński, pruszkowski, sochaczewski, warszawski zachodni, żyrardowski. Realizacja projektów rozpocznie się już w tym roku.

Uroczyste podpisanie umów miało miejsce 20 lipca 2017 w Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych. W imieniu Instytutu Fizjologii i Patologii słuchu umowy podpisał prof. Henryk  Skarżyński, zaś Zarząd Województwa Mazowieckiego reprezentowała Elżbieta Szymanik – Zastępca Dyrektora ds. EFS w Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych.

Badania przesiewowe są znakomitym przykładem właśnie szeroko rozumianego myślenia o wczesnym zapobieganiu i wykrywaniu różnych schorzeń, które mają wpływ na rozwój człowieka i jego codzienną komunikację z otoczeniem. A o wadze problemu niech świadczy fakt, że wieloletnie starania i osiągnięcia zespołu Instytutu zostały zauważone i docenione w Europie. Zgłoszony i koordynowany przez prof. Henryka Skarżyńskiego, we współpracy z Departamentem Matki i Dziecka Ministerstwa Zdrowia, temat „Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z zaburzeniami komunikacyjnymi” został przyjęty jako priorytet z obszaru zdrowia publicznego na czas prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej. W trakcie półrocznej prezydencji specjalistom z Instytutu udało się zwrócić uwagę polityków i przedstawicieli instytucji państw członkowskich oraz instytucji unijnych na skalę występowania problemu zaburzeń słuchu, wzroku i mowy wśród dzieci w Europie, na konsekwencje nieleczenia tych zaburzeń, a także wskazać rozwiązania, które pozwalają na ograniczenie występowania tego zjawiska. Jako najskuteczniejsze wskazane zostały powszechne programy badań przesiewowych u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wynikiem prac zespołu Instytutu i negocjacji prowadzonych podczas prezydencji, było przyjęcie przez Ministrów Zdrowia wszystkich krajów Unii Europejskiej, podczas posiedzenia Rady EPSCO w Brukseli, Konkluzji Rady UE nt. „Wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci, z uwzględnieniem zastosowania narzędzi e-Zdrowia i innowacyjnych rozwiązań”. Było to kluczowe wydarzenie kończące działania realizowane podczas prezydencji Polski w Radzie UE w zakresie zagadnienia wyrównywania szans dzieci z zaburzeniami komunikacyjnymi, stanowiącego integralną część priorytetu z obszaru zdrowia publicznego.

Dotychczasowe programy pokazały, że nawet co 5-6 dziecko może mieć różnego rodzaju problemy związane ze słuchem, które mają istotne znaczenie dla rozwoju dziecka i wyników nauczania. Bardzo niepokojącym jest także fakt, że 60 proc. rodziców uczniów, u których wykryto niedosłuch, nie podejrzewało nawet, że ich dzieci mogą mieć problemy ze słuchem. Uzyskane wyniki potwierdziły bardzo dużą skalę zaburzeń słuchu wśród dzieci w wieku szkolnym oraz potrzebę prowadzenia badań przesiewowych słuchu.

Występowanie zaburzeń słuchu u najmłodszych ma istotne znaczenie dla rozwoju dziecka i jego edukacji. Uzyskane wyniki potwierdziły dużą skalę problemu zaburzeń słuchu wśród dzieci w wieku szkolnym. Statystycznie, dziecko ze znacznym niedosłuchem ma trzykrotnie gorsze wyniki w nauce niż prawidłowo słyszący rówieśnicy Wczesne wykrywanie zaburzeń słuchu u dzieci ma ogromne znaczenie dla wczesnego wdrożenia programu wczesnej interwencji, którego celem jest usprawnienie procesu komunikacji. Wdrożenie wczesnej interwencji medycznej u dziecka z zaburzeniami słuchu o różnej etiologii oznacza szybsze usprawnienie drogi słuchowej zapewniającej lepszą komunikację z otoczeniem oraz oszczędność finansową dla pacjenta i systemu opieki zdrowotnej.

Zapraszamy także do obejrzenia materiału wideo: